Fobi

fobi nedir

Bir durum ya da nesneyle ilgili, tehlikeyle orantılı olmayan ama tehlikeleri gerçekte duyulması gerekenden daha fazla tehdit edici olarak algılayıp şiddetli bir şekilde kaçınma durumudur.Ayrıca onu yaşayan birey tarafından anlamsız olarak tanınan engelleyici, korkunun eşlik ettiği bir durumdur. Fobik birey bu aşırı tepkilerinin mantıksızlığının farkında olduğu halde, kimi zaman panik seviyesine ulaşan fobik tutum davranışlarının önüne geçemez. Fobik bireyler, fobi oluşturan ortamlarda (yer, nesne ve durumlardan) devamlı kaçınma davranışı gösterirler.

Fobik uyaranla karşılaşmak çoğu zaman aniden başlayan bir kaygı tepkisine yol açar.

FOBİ BELİRTİLERİ

Fobiye neden olan durumla karşılaşıldığında ortaya çıkan durumlar;

Kalp çarpıntısı
Tansiyon değişiklikleri( kan fobisinde tansiyon düşüşü yaşanır)
Ürperme (tüylerin diken diken olması gibi)
Ağız Kuruluğu
Bazen idrara çıkma isteği yaşanır
Nefes Darlığı
Bayılma
Baygınlık hissi (Gözlerde kararma)
Bulanık Görme
İrkilme ya da Korku hissi
Terleme ve Ateş Basması

FOBİLER İKİ BAŞLIK ALTINDA İNCELENMEKTEDİR
Özgül Fobiler
Sosyal Fobiler

ÖZGÜL FOBİLER

Özgül nesne ya da durumlarla sınırlı olan fobilere denir. Basit fobiler olarak da adlandırılırlar. Genellikle bir durum ve nesne ile karşılaşınca ya da karşılaşma ihtimali olduğunda ortaya çıkan aslı olmayan korkulardır.

Erkeklerde görülme sıklığı kadınlarda görülme sıklığından daha düşüktür. ( Erkeklerde %7, Kadınlarda %20). Genellikle yaşamın ilk 20 yılında ortaya çıkarlar.

Bu bozukluğun en belirgin özelliği korkuya neden olan durum ve ya nesne ile karşılaşmaktan kaçınma ve kaçmanın mümkün olmadığı durumlarda ise buna yüksek düzeyde sıkıntı çekerek katlanmadır.

Özgül fobi tanısının alınabilmesi için yaşanılan korku düzeyinin belirli bir seviyede olması ya da bireyin toplum ve yaşam işleyişini bozacak yoğunlukta olması gerekli.

Bu tür fobilerde öğrenmenin etkisi fazladır yani fobi oluşturan durum karşısında çevreden öğrenilmiş tepkiler verilir.

SIK GÖRÜLEN ÖZGÜL FOBİLER

Enjeksiyon (iğne yapılması) ve kan
Yılan
Araba kullanma
Örümcek
Fırtına ve Rüzgar
Kapalı Alanlar, Asansör
Uçak
Yüksek Ses

SOSYAL FOBİLER

Başka insanların varlığı ile alakalı, mantık dışı olan, ısrarlı korkulardır. Bireyin dikkat odağı olmaktan kaçınacağı ve kendini zor durumlarda bırakacak şekillerde davranacağı gibi gerekçelerle, belirli sosyal ortamlardan (kalabalık içinde olmaktan) kaçması, korkması durumudur.

Erkeklerde görülme sıklığı kadınlarda görülme sıklığından daha düşüktür. ( Erkeklerde %11, Kadınlarda %15).

Sosyal fobinin başlama evresi genellikle ergenlik çağıdır.

Sosyal fobi’den maruz olan bireyler kendilerini birçok alanda yetersiz ve eksik hissetme durumu içindedirler. Dolayısıyla öz güvenleri eksik ya da öz güvenlerini kaybetmiş kişilerdir.

Fobi, nedenleri, tedavi ve çözümü...

SOSYAL FOBİ ÇEŞİTLERİ

Topluluk Karşısında Konuşamamak
Performans Gösterememe
Dışarda Yemek Yememek
Ortak Tuvaletleri Kullanmamak
Bakalarının Olduğu yerde Herhangi Bir iş Yapamamak

FOBİNİN NEDENLERİ

Fobilerin değişik nedenleri ve sebepleri değişik kuram temsilcileri taarfından ele alınmıştır. Freud’a göre bastırılan ilkel dürtülerin neden olduğu kaygıya karşı oluşturulan savunmadır. Arieti’e göre bu durum bastırılan dürtüler değil, çocukluk dönemindeki kişilerarası problemdir. Davranışçı kurama göre ise fobilerin öğrenilmiş olduğu kanısı vardır. Bu durumu ele alan 3 davranışçı kuram vardır.

Kaçınma koşullaması modeli
Model alma
Edimsel Koşullanma

Bilişsel Kuramcılara göre kaygının nedeni negatif olan uyaranlara daha çok odaklanmak ve bu uyaranların gelecekte daha çok ortaya çıkacağına olan inançla ilişkilidir

Biyolojik Kuramcılara göre ise kalıtımsal faktörlerin devreye girmesi ile oluşan bir durumdur

FOBİ ÇEŞİTLERİ

Agorafobi: Açık yer ya da kalabalıktan korkmak
Akrofobi: Yükseklik korkusu
Amnezifobi: Hafızasını kaybetmekten korkma
Antropofobi: Insanlara karşı olan
Araknofobi: Örümceklere karşı olan korku
Asimetrifobi: Simetrik olmayan şeylerden korkma
Atelofobi: Mükemmel ol(a)mamaktan yana olan korku
Belonefobi: İğnelere karşı olan korku
Dentofobi: Dişçiye karşı olan korku
Entomofobi: Böceklere karşı olan korku
Erotofobi: Cinselliğe karşı olan
Gametofobi: Evlenmekten korkma
Hematofobi: Kandan korkma
Homofobi: Eşcinsellere karşı olan korku
Kinofobi: Köpeklere karşı olan korku
Klostrofobi: Kapalı yer korkusu
Manyofobi: Delirmekten korkma
Nozokomefobi: Hastanelerden korkma
Sosyofobi: Toplumdan , insanlardan korkma
Tanatofobi: Ölüme karşı duyulan korku
Tripanofobi: Aşı ya da iğneye olan korku
Venüstrafobi: Güzel kadınlara olan korku
Talassofobi: Deniz ya da okyanus a karşı olan korku
Zoofobi: Hayvanlara karşı olan korku

TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Psikanalitik yaklaşıma göre tedavi süreci serbest çağrışım, düzeltilen duygusal yaşantı, yüzlesştirme ve rüya yorumlamaları şeklinde oluşur

Davranışsal tedavi sürecinde kullanılan tedavi yöntemi sistematik duyarsızlaştırmadır.

Tedavi sürecinde piskoterapi ile birlikte ilaç tedavisi beraber yürütülmektedir.

Fobi. Fobi nedir? Fobi nasıl tedavi edilir? İstanbul Rehberlik Derneği, Beylikdüzü

Fobi. Fobi nedir? Fobi nasıl tedavi edilir? İstanbul Rehberlik Derneği, Beylikdüzü
-->